Vay Tiền Nhanh. 13/02/2018 İlk Türk Hava Gemisi Kuzgunİlk Yerli Uçak Türk Kuşuİlk Yerli Savaş Helikopteri ATAKSilahlı İnsansız Hava AraçlarımızBayraktarAnkaKarayelİlk Yerli Mini insansız Hava Aracımız Gözcüİnsansız Hava Araçlarımız için geliştirilen hassas lazer güdümlü mini füze BOZOKİlk Özgün Tasarım yerli Tüfeğimiz SAR 223İlk yerli insansı robotlarımız Akıncı ve AdaAskeri İtfaiye Arcımız ASTEVOİlk Yerli Seyir Füzesi SOMİlk Milli Yer Gözlem Uydumuz RASATİlk Yerli Savaş Uçağı fx/tx [ads]Yerli Sismik Arama gemimiz MTA ORUÇ REİS TURKUAZZırhlı Taşıyıcı Muharebe Aracımız PARSİlk Milli Savaş Gemisi TCG Heybeliadaikinci Milli Savaş Gemisi TCE Büyükadailk Yerli Araştırma Gemisi TÜBİTAK MARMARAİlk Acil Müdahale gemisi Nene Hatunİlk Milli Füze Ciritilk Temel Eğitim Uçağı HÜRKUŞDeniz Karakol Uçağı Meltemilk Yerli Tank ALTAYİlk Yerli Tank Savar Füzesi UMTASİlk Yerli Mayına Karşı Dayanıklı Araç KİRPİZırhlı ve Yüzme Özelliğine sahip ilk Zırhlı Tankımız AZMİMilk Yerli Keskin Nişancı Tüfeği BORAMilli Piyade Tüfeği MPT Savunma Sanayi Müsteşarı Prof. İsmail Demir, Türkiye’nin yerli ve milli’ olarak yapacağı geleceğin savaş uçağı projesi FX’i ve teknoloji destekçisi İngiliz BAE Systems’le yürütülen görüşmeleri anlattı Demir yaptığı açıklamada "Hava Kuvvetleri’nin F16’lardan sonra kullanacağı bir uçağa ihtiyacımız vardı. F35’ler bombardıman uçağı, savaş uçağının yerini tutmuyor. F16’lar gibi hazır satın almayalım dedik. Çünkü F16’lardan bir ders aldık; uçaklara yeni bir silah eklemek, sistemlerine yeni bir görev yüklemek istediğinizde yapamıyorsunuz, üretici firma size bu izniistediği kadar veriyor ve siz razı olmak zorundasınız! Aslında şu an F35 projesinde de bundan dolayı kaygılıyız. Ayrıca F16’lar 2030’da emekli olacak. Bakım, onarım ve modernizasyon maliyetleri çok yüksek" dedi. Demir'in yaptığı açıklama şu şekilde FX PROJESİ YERLİ VE MİLLİ O yüzden yerli ve milli’ bir savaş uçağı projesi başlattık. Biz 2030’ların savaş uçağını üreteceğiz. Kim hangi teknik desteği vermek isterse birlikte geliştirmeye’ hazırız; hiçbir kısıtlama olmadan teknoloji paylaşımı ve geliştirmeye hazır olan gelsin dedik. İngiliz BAE Systems en iyi teklifi verdi, hazırlık çalışmalarına başladık. ALMANYA VE İSVEÇ DE POTADA Şu anda BAE Systems ve İngiltere hükümet yetkilileri ile sözleşme öncesi çalışmalar’ yapıyoruz. Bize evet’ dedikleri konuların ne kadar evet’ olduğunu göreceğiz. İhaleye Alman ve İsveç firmaları da katılmıştı. BAE Systems ile yürümezse, onlar yine potada olacak. DEVLET DÜZEYİNDE GÖRÜŞME Bu tür projeler stratejiktir, devletten devlete yapılacak işlerdir. Türkiye kiminle uzun süreli yol yürüyebiliriz’ diye bakıyor. Bu siyasi bir karar. O yüzden bu son görüşmemizde de İngiltere tarafında bakanlar, müsteşarlar vardı. Bu devlet olarak bu işin arkasındayız’ mesajıdır. TÜRKİYE NE İSTİYOR Maksimum bilgi, teknoloji transferi sağlayacak bir katılım istiyoruz. Bizden hiçbir teknolojik bilgi saklanmayacak. Biz uçağı donattık, programları yükledik, alın kullanın’ dönemi artık bitti. O programların tüm kodları bize açık olacak, istediğimiz değişikliği, geliştirmeyi yapabileceğiz, istediğimiz yeni silahı sisteme entegre edebileceğiz. MÜHENDİS VE UZMAN DA YETİŞECEK Bizim en önemli eksiğimiz, bizzat uçak yapımında bulunmuş uzman eksikliği. Bu okulla, doktorayla öğrenilmiyor. Bilimsel bilgi ve teknoloji üretimi ve transferi doktora düzeyinde sağlanıyor. Ancak fabrikaya girdiğinizde uzman’a ihtiyacınız var. Bu nedenle BAE Systems’ten şunu istiyoruz Uçağın aerodinamik tasarımında, gövde ve motor imalatında, iç elektrifikasyon ve elektronik donanımında, savaş ve iletişim sistemlerinde, tüm yazılımlarında, uçuş testlerinde Türk uzmanlar, mühendisler ve bilim adamları da görev yapacak, öğrenecekler. 2023'TE UÇUŞ GERÇEKLEŞECEK Uçağın tasarımı ve gelecekte üretimi Türkiye’de yapılacak; BAE Systems bütün aşamalarda deneyimini ve teknolojisini aktaracak. İlk faz 2019 sonunda tamamlanacak. Uçağın aerodinamik tasarımı, elektrik ve elektronik iç donanımı; uçuş, silah ve iletişim sistemleri ile imalat bilgilerine ilişkin tüm hesaplamaların yüzde 80’i bitmiş olacak. Bu süreçte Türk mühendis, yazılımcı ve uzmanları da bütün bu aşamaları öğrenmiş olacaklar. 2023’te ilk prototip ortaya çıkacak. Rüzgar tünelini de Türkiye’de yapacağız. İngiltere’deki devlet tesislerini ve özel tesisleri de kısıtsız’ kullanacağız. İNGİLTERE’NİN DE İHTİYACI VAR İngiltere’nin de gelecek nesil bir savaş uçağına ihtiyacı var. Şu an geliştirdikleri Eurofighter Typhoon uçağı 2030’da emekli olacaktı, 2040’a uzattılar. Ancak 2020’den sonra modernize edilmesi gerekecek. İşte FX’i yaparsak, onun tüm sistemlerini Typhoon’da kullanabilecekler. İHRACAT LİSANSI ENGEL OLMAMALI İngiltere’nin ihracat lisansı’ en önemli konu. Böyle başlayalım, kervan yolda düzülür’ yaklaşımını kabul etmiyoruz. Hiçbir kısıtlama olmayacak’ sözünü duymak istiyoruz, ihracat lisansları dahil. Bir noktada bazı bilgileri paylaşmak istemeyebilirler, biz de orada bırakırız. En son minimum kısıtlama’ dediler, kabul etmedik. Sıfır kısıtlamayı kabul ederlerse olur, etmezlerse diğer şirketlerle konuşuruz; olmadı kendimiz yaparız. ZARAR RİSKİNİ KALDIRAN SÜREÇ YÖNETİMİ FX projesinin maliyeti tahmini 6-7 milyar dolar. Ancak bu tip projelerde süreç içinde maliyetler çok artabiliyor. Örneğin ABD’nin F-35’te hesabı çok şaştı ve 50 milyar dolara çıktı. Biz böyle bir riske giremeyiz. Bir aşamada işler tıkanır ve yola devam edemezsek, hem harcadığımızın bir karşılığını almış olacağız, hem de bütün maliyeti riske atmamış olacağız. TEKNOLOJİDEN ÖNCE İNANÇ VE YÜREK LAZIM Savunma Sanayi Müsteşarı Prof. İsmail Demir “Savunma sanayiinde de önümüzde yerli ve milli İHA’ları geliştiren Baykar örneği var. Baykar bu yola çıktığında yapamaz’ denilmişti. Ama tüm oynar parçaların motorları da dahil yüzde yüz yerli İHA’yı yapmayı başardı. Yazılım mühendisliğini yapan şirket ortağı Selçuk Bayraktar, ilk İHA’yı bize teslim etmeden önce Batman’daki üste üç ay hangarda yatıp kalktı. Tüm testleri kendisi yaptı ve bize teslim ettiler. Bu İHA’lardan 6’sı havada görev başında. 6’sı da yakında teslim edilecek” dedi. Demir “Silahlı İHA’yı da yaptılar, bomba ve füze testlerinde hedefleri başarıyla vurdu. Onların da teslimi bir iki aya kadar yapılır. Şimdi üzerinde yerli kamera’ olanı geliştiriyoruz. Aselsan, titreşime duyarlı, yüksek çözünürlüklü kamera için çalışıyor. 25 yıl önce uçak tasarımı ve teknolojisine girmiş olsaydık, bugün başını gözünü yara yara da olsa bir yere gelmiş olurduk. En azından uçak yapabilen bir ekibimiz olurdu. Gelecek 30-50 yılın teknolojisi de bugün geliştiriliyor. Ve bu sürecin içinde olmazsak geleceği de kaybederiz. Bu insanları sadece maddi tatminle yüreklendiremezsiniz, bir milli hedefle manevi tatmin sağlayabiliriz. Üç ayını hangarda yatıp kalkarak geçiren genç bir mühendis bunu para için yapmıyor” diye Kaynak Bu haber 685 defa okunmuştur. TAİ ve Hava Kuvvetleri sonunda çift motorlu uçakta karar kıldı. Milli Muharip Uçak’ üretimi kapsamında TAİ ve Türk Hava Kuvvetleri arasında ilk olarak 2011 yılında başlatılan çalışmalarda yeni bir aşamaya gelindi. Uçağın tek motorlu mu yoksa çift motorlu mu olacağı tartışma konusuydu. Daha uzun menzilli uçuş ve daha fazla silah yükü ile uçabilmesi açısından sonunda çift moturlu FX-1 modeli konsept üzerinde uzlaşmaya varıldığı ortaya çıktı. TAİ’nin yaptığı bir sunumda hedefleri ile birlikte anlatılan Milli Muharip Uçağı’nın son konsepti hizmete özel belgeler üzerinde de şekli ile belirtildi. TAİ'nin FX-1 sunumundan bir kare.. 2023'TE İLK UÇUŞ TAİ’nin Milli Savaş Uçağı’nın ilk uçuşu ve projenin sonraki hedef safhalarını belirlediği sunumda FX-1 uçağı için 2013 ile 2023 yılları arası sistem geliştirme ve gösterim hedeflerinde tamamlanacağı belirtiliyor. Bu yıllar arasında konsept kararının verileceği ve 2023’ye kadar da teknolojik gelişimin sağlanacağı vurgulanıyor. Uçağın 2023’te ilk kez Türkiye semalarında uçması hedefleniyor. TESTLER 2 YIL SÜRECEK TAİ’nin gelişim safhalarına göre yaptığı planlamalara göre, FX-1 ilk kez uçtuktan sonra iki yıllık süreçte, yani 2025 yılına kadar test aşamalarından geçirilecek. Uçağın bu süre içerisinde manevra kalibiliyetlerine ve o günki füze ve hedef ve radar sistemlerine göre donanımları güncellenecek. Uçağın radar ve silah hedef sistemlerinin de tamamen milli olması planlanıyor. Milli Muharip uçağın test aşamasını geçmesinin ardından 2025 ile 2035 yılları arasında üretim bandına alınarak seri üretime geçilmesi planlanıyor. On yıllık süreç TAİ’nin planlamalarında üretim ve envantere giriş olarak planlandı. Seri üretime geçilen uçağın sonraki yıllarda 30 yıllık bir süreçte harekat ve destek açısından güçlendirilmesi bekleniyor. F-16'LARIN YERİNİ ALACAK İnsansız Hava Aracı ANKA, eğitim uçağı Hürkuş derken Türkiye’nin gelecek 10 yıldaki en önemli havacılık projesi Milli Muharip Uçak’ olacak. Bu uçağın, Hava Kuvvetleri’nde 1988’den bu yana kullanılan F-16’ların yerini alması planlanıyor. Radara yakalanmayacak olan uçağın tasarımında bu nedenle silahların gövde içinde taşınması tercih edildi. ÇİN'İN J-14'ÜNE BENZİYOR Teknoloji ve tasarım alanında SaaB firmasından da destek alınan Milli Savaş Uçağı’nın çizf motorlu konseptinin Çin’in ürettiği J-14 uçağı ile benzerliği dikkat çekti. TAİ’nin ana konsept üzerinde belirlenen FX-1 modeli üzerinde bazı eklemeler ve çıkartmalar yapacağı ve milli savaş uçağının konseptinin son halinin verileceği belirtildi. Çitf motorlu uçağın üretim aşamasında da motor üretimi alanında Çin’den de destek alınmasının gündemde olduğu belirtildi. İki yıl önce üç farklı konsept üzerinde çalışmalarını sürdüren TAİ ve Hava Kuvvetleri sonunda çift motorlu uçakta karar kıldı. Yerli savaş uçağı FX-1’in seri üretimi 2015’te başlıyor. Milli Muharip Uçak’ üretimi kapsamında TAİ ve Türk Hava Kuvvetleri arasında ilk olarak 2011 yılında başlatılan çalışmalarda yeni bir aşamaya gelindi. Uçağın tek motorlu mu yoksa çift motorlu mu olacağı tartışma konusuydu. Daha uzun menzilli uçuş ve daha fazla silah yükü ile uçabilmesi açısından sonunda çift moturlu FX-1 modeli konsept üzerinde uzlaşmaya varıldığı ortaya yaptığı bir sunumda hedefleri ile birlikte anlatılan Milli Muharip Uçağı’nın son konsepti hizmete özel belgeler üzerinde de şekli ile uçuş Cumhuriyet'in 100'üncü yılındaTAİ’nin Milli Savaş Uçağı’nın ilk uçuşu ve projenin sonraki hedef safhalarını belirlediği sunumda FX-1 uçağı için 2013 ile 2023 yılları arası sistem geliştirme ve gösterim hedeflerinde tamamlanacağı belirtiliyor. Bu yıllar arasında konsept kararının verileceği ve 2023’ye kadar da teknolojik gelişimin sağlanacağı vurgulanıyor. Uçağın 2023’te ilk kez Türkiye semalarında uçması iki yıl sürecekTAİ’nin gelişim safhalarına göre yaptığı planlamalara göre, FX-1 ilk kez uçtuktan sonra iki yıllık süreçte, yani 2025 yılına kadar test aşamalarından geçirilecek. Uçağın bu süre içerisinde manevra kalibiliyetlerine ve o günki füze ve hedef ve radar sistemlerine göre donanımları güncellenecek. Uçağın radar ve silah hedef sistemlerinin de tamamen milli olması planlanıyor. 2025'te seri üretimMilli Muharip uçağın test aşamasını geçmesinin ardından 2025 ile 2035 yılları arasında üretim bandına alınarak seri üretime geçilmesi planlanıyor. On yıllık süreç TAİ’nin planlamalarında üretim ve envantere giriş olarak planlandı. Seri üretime geçilen uçağın sonraki yıllarda 30 yıllık bir süreçte harekat ve destek açısından güçlendirilmesi bekleniyor. Çin'in J-14'üne çok benziyor Teknoloji ve tasarım alanında SaaB firmasından da destek alınan Milli Savaş Uçağı'nın çizf motorlu konseptinin Çin'in ürettiği J-14 uçağı ile benzerliği dikkat çekti. TAİ'nin ana konsept üzerinde belirlenen FX-1 modeli üzerinde bazı eklemeler ve çıkartmalar yapacağı ve milli savaş uçağının konseptinin son halinin verileceği belirtildi. Çitf motorlu uçağın üretim aşamasında da motor üretimi alanında Çin’den de destek alınmasının gündemde olduğu belirtildi. Güncelleme 26/10/2015 1023 18 Şubat 2014, Salı 100754 Türkiye'nin prestij projesi olan "FX/TX" kod adı verilen yerli savaş uçağının ilk SSİKSavunma Sanayii İcra Komitesi toplantısında ele alınacağı öğrenildi. Türkiye'nin prestij projesi olan "FX/TX" kod adı verilen ilk yerli savaş uçağının ilk SSİKSavunma Sanayii İcra Komitesi toplantısında ele alınacağı öğrenildi. Uçakla ilgili iki yıldan beri yürütülen çalışmalar ve yapılabilirlik etüdü, SSİK'te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ve Genelkurmay Başkanı Org. Necdet Özel'e sunulacak. Toplantıda, projenin sistem geliştirme ve gösterim safhasına geçiş kararının alınmasının planlandığı öğrenildi. 30 Mart yerel seçimleri nedeniyle bir ertelemeye gidilmemesi halinde SSİK'in önümüzdeki günlerde toplanması TASARIM SAFHASI TAMAMLANDIHava Kuvvetleri'nin 2020'li yıllardan sonra jet eğitim ve muharip uçak ihtiyacını milli imkanlar ile karşılamak amacıyla, 15 Aralık 2010 tarihli Savunma Sanayii İcra Komitesi SSİK'nin 545 sayılı kararı ile bir proje başlatıldı. Proje kapsamında, ihtiyaç makamı olan Hava Kuvvetleri Komutanlığı, tedarik makamı SSM ve ana yüklenici TUSAŞ çalışanları ilk defa Entegre Proje Yönetim Ofisi adı verilen bir yapı altında bir araya gerek konsept geliştirme ve kavramsal tasarım çalışmalarını sürdürdü. Bu aşamada Hava Kuvvetleri Komutanlığı, uçağın görev yapacağı 2030'lu yıllar ve ötesinin harekat ortamını düşünerek yapılabilir bir uçağın harekat isterlerini net olarak ortaya koydu. Çalışmanın ilk 13 ayı bu isterler dokümanının hazırlanması ile geçti. Projenin Konsept Geliştirme ve Ön Tasarım Safhası ise Eylül 2013 itibarı ile YAPILABİLİRLİK ETÜDÜ SONUÇLARI SUNULACAKIDEF-2013 esnasında açıklanan üç konfigürasyon üzerinde tasarım çalışmaları yoğunlaştı. Bunlardan birincisi FX-1 versiyonu denilenF-18, Eurofighter, Rafale veya Mig-29'lardakine benzer çift motorlu bir uçak, diğeri FX-5 versiyonu denilen bunun tek motorlu bir konfigürasyonu ve sonuncusu ise FX-6 denilen yine tek motorlu ancak genellikle Avrupa uçak üreticilerinin kullandığı gibi delta kanat ve kanardlı konfigürasyon olarak ortaya çıktı. İki yıldan beri yürütülen çalışmaların ve yapılabilirlik etüdünün sonuçlarının bu yılın ilk SSİK toplantısında komite üyelerine sunulacağı öğrenildi. Bu toplantıda, projenin müteakip safhası olan Sistem Geliştirme ve Gösterim safhasına geçiş kararının alınması planlandı. Vatan

yerli savaş uçağı fx 1